Nederland weer veiliger

Nu u weer van geluk mag spreken dat u niet op Moord- en Doodslaglijst 2012 van Elsevier prijkt, kan ik u even uitleggen hoe het zit met gewelddadig dood gaan in Nederland.

In Columbia en Mexico zijn ze na een paar dagen in het nieuwe jaar de tel al kwijt; in Nederland is het nog te doen, moord- en doodslag turven. “Sinds Elsevier de moordcijfers bijhoudt (1992), zijn er niet zo weinig mensen vermoord.” Zo probeert scribent Leistra u zijn artikel, waarin hij alle moord en doodslag gevallen van 2012 bespreekt, zijnde 142 stuks, in te trekken. Het opstellen van die lijst viel hem nog niet mee, omdat “sommige korpsen weigeren nadere informatie te verstrekken…. Vaak wordt toedracht en etnische herkomst van de betrokkenen pas belend op de zitting.”

In 1995 viel er een record aantal van 282 doden. In 2011 was het aantal nog maar 159 en vorig jaar dus slechts 142! Voor de goede orde Elsevier telt niet mee de doden ten gevolge van zware mishandeling, zoals de dood van een supporter die een voet van Silvester M. in zijn borstkas te verduren kreeg.

Hoe dan ook het lijkt de goede kant op te gaan. De moordlijst wordt alsmaar korter; is Nederland veiliger dan ooit te voren? Je zou het haast denken.

Om een beter beeld van een en ander te krijgen moeten we ook de getallen van voor 1992 hebben. Even zoeken bij CBS leert dat er in 2003 een rapport verscheen getiteld: Trends in moord en doodslag 1911–2002 , geschreven door Paul Nieuwbeerta en Ingeborg Deerenberg. Dat viel mee. Bespaarde mij een hoop gezoek.

In 1911 waren 14 doden te betreuren. In de periode 1914-1918 vielen vanwege gebroken geweertjes niet opeens heel veel meer doden (minder dan 30-40 stuks). Vlak voor de Tweede Wereldoorlog was het aantal 40, waarna het in de oorlog helemaal uit de hand liep, maar eigenlijk viel dat nog reuze mee. Wat toe schrijven is aan het feit dat men de verraden joden niet meegerekend heeft. De eerste twee oorlogsjaren was het nog rustig: 40 tot 60 stuks, maar in 1943 opeens 128. In 1944, toen er op leven en dood gevochten werd om tulpenbollen en stadsbomen, werd de top bereikt van 508 slachtoffers.  

Toen het eenmaal vrede was, bleef men toch stevige doormoorden: verzetshelden konden door het wegvallen van represailles hun gang gaan en hakten met bijltjes NSB-ers, collaborateurs en en passant ook mensen aan wie ze nog meer een hekel hadden in de pan. Resultaat 288 doden. Daarna dempte het aantal terug tot minder dan 40 in de jaren 1950 met als minimum 20 in 1956. We hadden toen geen tijd voor moord en doodslag; avond aan avond zaten we gekluisterd aan de buisradio om niets te missen van De Bonte Dinsdagavond trein en De Familie Doorsnee. Ach, ik weet het nog goed, wat waren we toen braaf.

Tot 1965 bleef het bij 40, waarna er een gestage groei optrad. Tot aan het ook door Elsevier genoemde topjaar 1995. Alleen komen Nieuwbeerta en Deerenberg niet verder dan 208 doden Elsevier komt op 282; er zijn dus nog wat extra lijken uit de kasten gekomen sinds 2003.

De grootste groei trad op in de jaren 70-80. De bevolking nam ook toe. Om een zuiver beeld te krijgen moeten we kijken naar het aantal moord/doodslaggevallen gecorrigeerd voor het inwonertal. Na de oorlog tot 1965 lag het aantal rond de 0,3 stuks/100000, daarna stijgt het aantal tot 1,3 per 100000 in 1995. Toename dus met factor ruim 4. Die enorme toename is natuurlijk niet zo vreemd, we weten allemaal wat er zich voltrok in de jaren 60, 70 en 80 in ons kleine landje. De daling sinds 1995 is ook geen verrassing eigenlijk. Er wordt namelijk strenger gestraft, niet door het OM, maar door burgers die het zat zijn en het recht in eigen hand zijn gaan nemen.

Een opleving is trouwens vanaf 1 juli te verwachten, door de toetreding van Kroatië tot de EU . Bosnische-Kroaten (moslims)  kunnen dan vanuit Kroatië zonder problemen onze kant opkomen om hier een appeltje te komen schillen in verband met onze onfortuinlijke verdediging van Srebrenica.

Overigens ben ik van mening dat de moord en doodslagtelling van Elsevier totaal niet klopt. De onverklaarbare doden in ziekenhuizen zoals het Ruwaard van Putten hospitaal en het UMST Sint Radboud te Nijmegen moeten meegeteld worden. En dat zijn er nogal wat. Jaarlijks sterven tweeduizend mensen in ziekenhuizen als gevolg van vermijdbare fouten. Goed hierbij wordt geen geweld gebruikt maar van enige voorbedachte rade is toch wel sprake, van doctoren die het uitvechten van een ruzie met een collega belangrijker vinden dan het welzijn van de patiënt, te lamlendig zijn om zich te laten bijscholen, arrogant denken dat ze het beter weten en aldus levensreddende raad afwijzen of bijverdienen door prototype medicijnen dan wel baanbrekende chirurgie uit te proberen op hun patiënten.

Hoe dan ook, het is mooi dat het aantal moord/doodslag gevallen daalt, maar we zitten nog lang niet op het niveau van de jaren vijftig. Nederland was toen een utopie qua veiligheid, die we willens en wetens om zeep geholpen hebben.