Zelfingenomen eikels

Wat ten Have doet met Ajax is niets nieuws. Dagelijks zijn arrogante zakken bezig een bedrijf te slopen. Het verschil is dat er nu een camera op staat. Voor het eerst komt de aftakeling van een bedrijf eens goed in de openbaarheid. Normaal merkt buiten een bedrijf niemand er iets van. Wellicht piept de Ondernemingsraad nog een weerwoordje in een krant, als ze durven. Niet dat het zin heeft; de alleen heersende topmannen herkennen zich er toch niet in.

Het kan elk bedrijf treffen; zelfdestructie. De natuurlijke gang van zaken is dat de gasten die zich zelf heel goed vinden, overlopen van zelfvertrouwen, in de top terecht komen. Medewerkers met een minderwaardigheidscomplex of schuwheid zul je er jammer genoeg niet aan treffen. In het kort; de irritante eikels, beter de narcisten, komen boven drijven, bepalen wat er in een bedrijf gebeurt. Terwijl ze nogal wat vervelende kenmerken hebben. Een zucht naar aandacht, bewondering en status, overmatig optimisme en vol arrogantie en trots. Worden niet gehinderd door zelfkritiek en dulden ook nog eens geen tegenspraak. Afglijden van het bedrijf is dan eigenlijk onvermijdelijk.

Het begint onschuldig met een steeds grotere foto in de jaarverslagen willen. Dan moet de dienstauto maar eens een slag groter. Het salaris mag ook wel wat hoger en omdat ze er recht op hebben moeten er bonussen bij. Het bedrijf behoort natuurlijk bij de top. Als dat niet het geval is worden resultaten mooier voor gesteld dan ze zijn. Het gaat dus prima met het bedrijf en als bewijs daarvan groeit het door overnames, ook al is er geen geld voor. Teleurstellende financiële resultaten zijn het gevolg, maar de status moet intact blijven, dus worden die verhuld door fraude.

Kortom alle leiders hebben de neiging hun bedrijf ten gronde te richten, vanwege hun narcisme. Het lukt ze vaak ook nog omdat werknemers doorgaans geen helden zijn. Wat heel begrijpelijk is, zeker in deze tijden. De Ajax supporters laten zien dat het ook anders kan, maar of het helpt? In het openbaar voor paal zetten, is normaal gesproken heel heilzaam. Ten Have heeft echter waarschijnlijk ook nog eens een bord voor zijn kop. Uit eigen beweging zal hij niet aftreden. Blijft dat de supporters gedaan hebben wat ze konden.

Er is maar een goede oplossing; zorgen dat narcisten geen bestuursfunctie krijgen. Laten we eerlijk zijn ze hebben een afwijking. Mensen met schizofrenie geven we geen wapenvergunning meer, mensen die denken dat ze god zijn laten we niet meer spelen met een bedrijf incluis de werknemers.

Omdat ik heel goed weet wat ik waard ben, vermeld ik hier dat deze gedachte al eerder is geopperd, niet eens zo lang geleden, door mevrouw Reisenbilt in haar proefschrift: ‘CEO Narcisme: Meting en Impact’ waarin ze stelt dat het een goede zaak zou zijn als het meten van narcisme van CEO’s onderdeel wordt van de corporate governance code.