Nu u weer
van geluk mag spreken dat u niet op Moord-
en Doodslaglijst 2012 van Elsevier prijkt, kan ik u even uitleggen hoe het
zit met gewelddadig dood gaan in Nederland.
In Columbia
en Mexico zijn ze na een paar dagen in het nieuwe jaar de tel al kwijt; in
Nederland is het nog te doen, moord- en doodslag turven. “Sinds Elsevier de moordcijfers
bijhoudt (1992), zijn er niet zo weinig mensen vermoord.” Zo probeert scribent
Leistra u zijn artikel, waarin hij alle moord en doodslag gevallen van 2012
bespreekt, zijnde 142 stuks, in te trekken. Het opstellen van die lijst viel hem
nog niet mee, omdat “sommige korpsen weigeren nadere informatie te
verstrekken…. Vaak wordt toedracht en etnische herkomst van de betrokkenen pas
belend op de zitting.”
In 1995 viel
er een record aantal van 282 doden. In 2011 was het aantal nog maar 159 en
vorig jaar dus slechts 142! Voor de goede orde Elsevier telt niet mee de doden
ten gevolge van zware mishandeling, zoals de dood van een supporter die een
voet van Silvester M. in zijn borstkas te verduren kreeg.
Hoe dan ook
het lijkt de goede kant op te gaan. De moordlijst wordt alsmaar korter; is
Nederland veiliger dan ooit te voren? Je zou het haast denken.
Om een beter
beeld van een en ander te krijgen moeten we ook de getallen van voor 1992
hebben. Even zoeken bij CBS leert dat er in 2003 een rapport verscheen
getiteld: Trends in moord en doodslag 1911–2002 , geschreven door Paul Nieuwbeerta en Ingeborg Deerenberg. Dat viel mee. Bespaarde mij een
hoop gezoek.
In 1911 waren 14 doden te betreuren. In de periode 1914-1918 vielen
vanwege gebroken geweertjes niet opeens heel veel meer doden (minder dan 30-40
stuks). Vlak voor de Tweede Wereldoorlog was het aantal 40, waarna het in de
oorlog helemaal uit de hand liep, maar eigenlijk viel dat nog reuze mee. Wat
toe schrijven is aan het feit dat men de verraden joden niet meegerekend heeft.
De eerste twee oorlogsjaren was het nog rustig: 40 tot 60 stuks, maar in 1943 opeens
128. In 1944, toen er op leven en dood gevochten werd om tulpenbollen en stadsbomen, werd de top bereikt van 508 slachtoffers.
Toen het eenmaal vrede was, bleef men toch stevige doormoorden:
verzetshelden konden door het wegvallen van represailles hun gang gaan en
hakten met bijltjes NSB-ers, collaborateurs en en passant ook mensen aan wie ze
nog meer een hekel hadden in de pan. Resultaat 288 doden. Daarna dempte het
aantal terug tot minder dan 40 in de jaren 1950 met als minimum 20 in 1956. We
hadden toen geen tijd voor moord en doodslag; avond aan avond zaten we gekluisterd aan
de buisradio om niets te missen van De Bonte Dinsdagavond trein en De Familie
Doorsnee. Ach, ik weet het nog goed, wat waren we toen braaf.
Tot 1965 bleef het bij 40, waarna er een gestage groei optrad.
Tot aan het ook door Elsevier genoemde topjaar 1995. Alleen komen Nieuwbeerta
en Deerenberg niet verder dan 208 doden Elsevier komt op 282; er zijn dus nog
wat extra lijken uit de kasten gekomen sinds 2003.
De grootste groei trad op in de jaren 70-80. De bevolking nam
ook toe. Om een zuiver beeld te krijgen moeten we kijken naar het aantal
moord/doodslaggevallen gecorrigeerd voor het inwonertal. Na de oorlog tot 1965
lag het aantal rond de 0,3 stuks/100000, daarna stijgt het aantal tot 1,3 per
100000 in 1995. Toename dus met factor ruim 4. Die enorme toename is natuurlijk
niet zo vreemd, we weten allemaal wat er zich voltrok in de jaren 60, 70 en 80
in ons kleine landje. De daling sinds 1995 is ook geen verrassing eigenlijk. Er
wordt namelijk strenger gestraft, niet door het OM, maar door burgers die het zat
zijn en het recht in eigen hand zijn gaan nemen.
Een opleving is trouwens vanaf 1 juli te verwachten, door de toetreding
van Kroatië tot de EU . Bosnische-Kroaten (moslims) kunnen dan
vanuit Kroatië zonder problemen onze kant opkomen om hier een appeltje te komen
schillen in verband met onze onfortuinlijke verdediging van Srebrenica.Overigens ben ik van mening dat de moord en doodslagtelling van Elsevier totaal niet klopt. De onverklaarbare doden in ziekenhuizen zoals het Ruwaard van Putten hospitaal en het UMST Sint Radboud te Nijmegen moeten meegeteld worden. En dat zijn er nogal wat. Jaarlijks sterven tweeduizend mensen in ziekenhuizen als gevolg van vermijdbare fouten. Goed hierbij wordt geen geweld gebruikt maar van enige voorbedachte rade is toch wel sprake, van doctoren die het uitvechten van een ruzie met een collega belangrijker vinden dan het welzijn van de patiënt, te lamlendig zijn om zich te laten bijscholen, arrogant denken dat ze het beter weten en aldus levensreddende raad afwijzen of bijverdienen door prototype medicijnen dan wel baanbrekende chirurgie uit te proberen op hun patiënten.
Hoe dan ook, het is mooi dat het aantal moord/doodslag gevallen
daalt, maar we zitten nog lang niet op het niveau van de jaren vijftig. Nederland
was toen een utopie qua veiligheid, die we willens en wetens om zeep geholpen
hebben.